Revalidatiecentrum
Als je last hebt van chronische pijn, kan een revalidatiecentrum je helpen om beter om te gaan met je pijn en je functioneren in het dagelijks leven te verbeteren. Een revalidatiecentrum biedt een uitgebreid programma om je fysieke en mentale gezondheid te verbeteren. In dit artikel leggen we uit wat je kunt verwachten bij een revalidatiecentrum, van de intake tot de verschillende behandelingen en specialisten die je kunt ontmoeten.
Wanneer word je verwezen naar een revalidatiecentrum?
Je wordt meestal naar een revalidatiecentrum verwezen als andere behandelingen niet voldoende hebben geholpen of als duidelijk is dat er ook mentale en sociale factoren zijn die je pijn en beperkingen mede in stand houden. Een verwijzing naar een revalidatiecentrum kan worden gedaan door je huisarts, specialist of bedrijfsarts. Het revalidatiecentrum is vaak een volgende stap na eerdere behandelingen bij de huisarts, fysiotherapeut of specialist.
De intake
De eerste stap bij een revalidatiecentrum is de intake. Dit is een uitgebreid gesprek waarin je samen met een revalidatiearts je medische geschiedenis en je klachten bespreekt. Het doel is om een duidelijk beeld te krijgen van je pijn en hoe deze je leven beïnvloedt. Soms volgt meteen een interdisciplinaire intake door revalidatiearts, fysiotherapeut en psycholoog. Tijdens de intake worden vragen gesteld over:
- Wanneer de pijn begon.
- Hoe de pijn aanvoelt (scherp, dof, kloppend, etc.).
- Wat de pijn verergert of juist vermindert.
- Je huidige medicatie en eerdere behandelingen.
- Psychologische en sociale factoren en levensgeschiedenis.
- Eerdere onderzoeksresultaten (meebrengen).
Het kan nuttig zijn om vooraf een pijndagboek bij te houden waarin je deze details noteert.
Behandelingsopties
Op basis van de resultaten van de intake en de onderzoeken stelt het team van het revalidatiecentrum een behandelplan op. Dit plan kan verschillende soorten behandelingen omvatten, afhankelijk van jouw specifieke situatie en behoeften.
- Medicatie:
Er wordt gekeken of de medicijnen die je nu gebruikt wel werken en welke bijwerkingen je hebt. Ook wordt gekeken of het beter is om de medicijnen langzaam te stoppen of ze bijvoorbeeld op vaste tijden in te gaan te nemen, in plaats van alleen als je pijn hebt. - Fysiotherapie:
Oefeningen en technieken om de spieren te versterken, de flexibiliteit te verbeteren en de pijn te verminderen. Daarnaast richt fysiotherapie zich op het vergroten van je lichaamsbewustzijn, het verbeteren van je houding en bewegingspatronen, en het leren van ontspannings- en mindfulness-oefeningen. Fysiotherapie helpt ook om meer inzicht te krijgen in je eigen gedrag en hoe dit invloed heeft op je pijn en welzijn. - Ergotherapie:
Gericht op het verbeteren van je dagelijkse activiteiten en het vinden van manieren om je leven makkelijker te maken ondanks de pijn. - Psychologische ondersteuning:
Chronische pijn kan een grote emotionele belasting zijn. Therapie kan helpen om met de stress en angst om te gaan die vaak gepaard gaan met chronische pijn. Cognitieve gedragstherapie (CGT) en Acceptance and Commitment Therapy (ACT) zijn veelgebruikte methodes.
In het geval van PTTS (Post Traumatische Stress Stoornis) wordt vaak een kortdurende EMDR-behandeling ingezet, - Complementaire behandelingen:
Zoals acupunctuur, massage of mindfulness. Deze kunnen helpen om de pijn te beheersen en je algehele welzijn te verbeteren.
Interdisciplinaire benadering
Een belangrijk aspect van revalidatiecentra is de interdisciplinaire benadering. Dit betekent dat je vaak in contact komt met verschillende specialisten die samenwerken om je pijn te behandelen. Dit kunnen zijn:
- Revalidatieartsen:
Artsen die gespecialiseerd zijn in revalidatie van mensen met chronische pijn. Ze stellen diagnoses en coördineren je behandelplan. Vaak werken ze nauw samen met andere specialisten om een geïntegreerde aanpak te waarborgen. Ook stellen zij een plan voor eventuele medicatie of drugs (zoals cannabis) afbouw op. - Fysiotherapeuten:
Helpen bij het versterken van spieren, verbeteren van flexibiliteit en pijnvermindering, en vergroten van lichaamsbewustzijn. Ze geven ook ontspanningsoefeningen en ondersteunen je houding en beweging.
Daarnaast kan de fysiotherapeut ook helpen om meer inzicht te krijgen in je eigen gedrag en hoe dit invloed heeft op je pijn en welzijn.
Ook wordt exposure in vivo therapie toegepast om angst voor beweging te verminderen door geleidelijk aan en onder begeleiding bewegingen uit te gaan voeren waar je misschien bang voor bent omdat je denkt dat die schadelijk kunnen zijn. - Psychologen:
Chronische pijn heeft vaak een grote impact op je mentale gezondheid. Psychologen bieden ondersteuning bij de emotionele en mentale aspecten van chronische pijn, helpen je met stress, depressie, verliesverwerking en angst om te gaan en verbeteren je manieren om met de pijn om te gaan. - Ergotherapeuten:
Deze specialisten helpen je om beter om te gaan met je dagelijkse activiteiten. Ze leren je technieken en geven advies om je zelfstandigheid te vergroten ondanks de pijn.
Welke pijnpatiënten kunnen er in een revalidatiecentrum worden behandeld?
Revalidatiecentra behandelen een breed scala aan pijnklachten, maar in het bijzonder nek-, schouder- en rugklachten.
- Pijn in het lichaam en de gewrichten die langer dan zes weken duurt.
- Zowel duidelijke als onduidelijke pijnklachten, en zowel kortdurende als langdurige pijn.
- Patiënten van 18 jaar of ouder die gemotiveerd zijn en willen veranderen.
- Patiënten zonder ernstige psychische problemen of lichamelijke beperkingen die een actieve behandeling onmogelijk maken.
Welke pijn kan er worden behandeld?
Revalidatiecentra behandelen verschillende soorten pijnklachten, waaronder:
- Rugpijn: Bijvoorbeeld door hernia of andere rugproblemen.
- Nekpijn: Vaak gerelateerd aan houdingsproblemen.
- Gewrichtspijn: Zoals bij artritis of andere gewrichtsaandoeningen.
- Zenuwpijn: Bijvoorbeeld door neuropathie of andere vormen van zenuwbeschadiging.
Belangrijk voor patiënten
Wat is belangrijk om te weten als je een revalidatietraject ingaat::
- Zelf doen is belangrijk: Een deel van revalidatie is zelf actief aan de slag gaan, zoals oefeningen en aanpassingen in het dagelijks leven.
- Alle factoren tellen mee: Lichamelijke, psychische en sociale aspecten beïnvloeden pijn. Dit wordt allemaal meegenomen in de behandeling. Er wordt daarom gebruikgemaakt van een team van verschillende specialisten, waarbij de lichamelijke, de psychische én de sociale factoren worden meegenomen in de behandeling.
- Persoonlijk behandelplan: De behandelingen worden aangepast aan jouw situatie en voortgang.
- Pijn begrijpen: Je leert hoe pijn werkt en hoe je beter met pijn om kunt gaan.
- Duurzaam resultaat: De aanpak is gericht op blijvende verbetering en gedragsverandering.
Praktische informatie
Verwijzing en wachttijden:
Een verwijzing van je huisarts, specialist of bedrijfsarts is nodig voor een revalidatiecentrum. De wachttijden kunnen variëren, afhankelijk van locatie en zorgvraag.
Aantal revalidatiecentra en locaties in Nederland:
Er zijn veel revalidatiecentra in Nederland. Deze zijn te vinden in zelfstandige klinieken en gespecialiseerde instellingen door het hele land.
Lijst van Revalidatiecentra in Nederland
Zelfstandige Revalidatiecentra
- Basalt: Behandelt jaarlijks ruim 10.000 patiënten met complexe motorische en/of cognitieve beperkingen in regio Den Haag en Leiden.
- Heliomare: Biedt revalidatie in Noord-Holland, met locaties in Wijk aan Zee, Haarlem, Alkmaar en Amsterdam.
- Reade: Gevestigd in Amsterdam en gespecialiseerd in revalidatie en reumatologie.
- Roessingh, Centrum voor Revalidatie: Gevestigd in Enschede en biedt specialistische revalidatie voor zowel volwassenen als kinderen.
- Rijndam Revalidatie: Heeft meerdere locaties in Rotterdam en omstreken, gespecialiseerd in complexe revalidatievraagstukken.
- Revant Medisch Specialistische Revalidatie: Gevestigd in West-Brabant en Zeeland, biedt uitgebreide revalidatieprogramma’s.
Ketens van Revalidatiecentra
- Merem Medische Revalidatie: Biedt medische revalidatie op verschillende locaties, waaronder Hilversum, Almere en Lelystad.
- OCA (Organisatie voor Chronische Aandoeningen): Heeft verschillende locaties verspreid door Nederland, waaronder Amsterdam, Almere, en Amersfoort.
- CIR (Centrum voor Integrale Revalidatie): Gevestigd in Alkmaar, Amsterdam, Arnhem, Den Bosch, Zwolle, Zeist en Eindhoven.
- Libra Revalidatie & Audiologie: Biedt medisch specialistische revalidatie in Zuidoost- en Midden-Brabant, Noord- en Midden-Limburg.
- Adelante Groep: Heeft meerdere vestigingen verspreid over heel Limburg.
Revalidatiecentra in Ziekenhuizen
- Maasstad Ziekenhuis: Biedt revalidatiezorg in Rotterdam-Zuid.
- Meander Medisch Centrum: In Amersfoort met een van de grootste poliklinische revalidatieafdelingen van Nederland.
- UMCG Centrum voor Revalidatie: Gevestigd in Groningen, biedt zowel klinische als poliklinische revalidatie.
- Ziekenhuis St. Jansdal: Biedt revalidatiezorg op locaties in de Noordwest Veluwe en Flevoland.
Tot slot
Het omgaan met chronische pijn kan moeilijk en soms frustrerend zijn. Maar weet dat er veel verschillende behandelingsopties beschikbaar zijn die je kunnen helpen om je pijn te verminderen en je leven te verbeteren. Het kan even duren voordat je de juiste combinatie van behandelingen vindt die voor jou werkt, dus geef niet op. Blijf in contact met je artsen en specialisten en wees open over wat wel en niet helpt. Samen kunnen jullie werken aan een plan dat je de best mogelijke kwaliteit van leven biedt.
Meer lezen:
- Startpagina – Richtlijn Chronische Pijnrevalidatie – Richtlijn – Richtlijnendatabase
- Behandelvisie | CIR
- Revalidatie-instellingen vergelijken | Revalidatiecheck
Dit artikel is met aandacht samengesteld door de redactie van pijnstad.nl.
Het artikel is gelezen en goedgekeurd door Prof. Dr. Rob Smeets, revalidatiearts en hoogleraar revalidatiegeneeskunde.
Laatste update: